Hoe het er aan toe gaat bij de kantonrechter

Deel 3: Het verzoekschrift

Naast de eerder genoemde dagvaardingsprocedure, die onder andere bij loonvorderingen wordt gevoerd, kan een procedure bij de rechter ook door een verzoekschrift worden ingeleid.

Het verzoekschrift is van oudsher de manier om arbeidsovereenkomsten te laten ontbinden door de kantonrechter. Dit kan als werkgever de arbeidsovereenkomst om bepaalde redenen wil beëindigen, bijvoorbeeld omdat een werknemer niet goed functioneert. Het Burgerlijk Wetboek somt precies op in welke gevallen de werkgever ontbinding kan vragen. Zo dient werkgever bijvoorbeeld bij een ontslag wegens bedrijfseconomische redenen altijd eerst naar het UWV te gaan om een ontslagvergunning aan te vragen. De kantonrechter is in dat geval niet bevoegd.

Het verzoekschrift

Gaat het om een ontslag wegens disfunctioneren of omdat de verhoudingen zijn verstoord, dan stuurt de werkgever een verzoekschrift naar de kantonrechter met het verzoek de zaak in behandeling te nemen. Bij het verzoekschrift zijn meestal een aantal bijlagen gevoegd, waarmee werkgever zijn verzoekschrift onderbouwd.

Na ontvangst wordt een mondelinge behandeling van het verzoekschrift ingepland en ontvangt verweerder, de werknemer dus, hiervoor een uitnodiging. Bij de uitnodiging zit tevens het verzoekschrift. Als werknemer zich schriftelijk wil verweren vraagt de kantonrechter de werknemer dit uiterlijk vijf dagen voor de mondelinge behandeling van verzoekschrift in te dienen.

De opening van de zaak

Tijdens de zitting geeft de kantonrechter bij opening van de zaak een samenvatting van het dossier, zoals hij het gelezen heeft en stelt daarna vragen aan verzoeker en verweerder. Ook bestaat de mogelijkheid om mondeling op elkaars verzoek- en verweerschrift te reageren, dus zonder dat voorafgaand een schriftelijk verweer is ingediend.

In de meeste gevallen geeft de kantonrechter dan zijn voorlopige visie op de zaak en vraagt of partijen nog in overleg willen over een minnelijke regeling. Als partijen daartoe bereid zijn schorst de kantonrechter de zitting en kunnen partijen buiten de zittingszaal – meestal op de gang – bespreken of ze onderling alsnog tot overeenstemming kunnen komen over een beëindiging van de arbeidsovereenkomst en onder welke voorwaarden partijen hiermee kunnen instemmen.

Het procesverbaal

Als partijen tot overeenstemming komen worden de afspraken bij terugkomst in de zittingszaal vastgelegd in een proces verbaal, dat door beide partijen wordt ondertekend. Het proces verbaal wordt in de vorm van een beschikking gegoten, waardoor bij niet naleving van de afspraken de deurwaarder kan worden ingeschakeld.

Komen partijen op de gang niet tot een oplossing, kan de kantonrechter de zaak aanhouden als verwacht wordt dat betrokkenen er binnen afzienbare tijd wel uitkomen. Is dat niet het geval dan velt de kantonrechter zelf een oordeel en zendt zijn beschikking binnen vier weken na de zitting naar partijen. In een verzoekschriftprocedure wordt dus geen uitspraak gedaan, maar geeft de kantonrechter een beschikking af. Van de beschikking kunnen beide partijen in hoger beroep bij het Gerechtshof.

Het verzoekschrift kan ook door een werknemer ingediend worden. Dit gebeurt niet vaak en wordt meestal afgeraden, omdat een toewijzing van het ontbindingsverzoek door het UWV in de regel wordt aangemerkt als verwijtbaar aan de werknemer. In dat geval ontvangt de werknemer na de ontbinding van zijn arbeidsovereenkomst geen WW-uitkering.